Landbouwminister verspilt miljoenen aan vertragen openbaarmaking veehouderijcijfers

Beeld: varken kijkt je aan vanuit haar hok

Uit interne documenten blijkt dat minister Wiersma jaarlijks vijftien tot zestig miljoen euro verbruikt aan het vertragen van de afhandeling van Woo-verzoeken over de veehouderij. Zij dwingt de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) tot een dure en inefficiënte werkwijze, die tot wel twintig procent van het totale RVO-budget kost.

“De minister wil gegevens over de veehouderij zo graag geheimhouden, dat ze er zestig miljoen euro voor over heeft en vasthoudt aan besluitvorming die de Raad van State als onrechtmatig beschouwt,” zegt Collin Molenaar van Wakker Dier. “Dat geld kan ook gebruikt worden om problemen op te lossen in plaats van te verbergen.” Wakker Dier haalde de interne documenten boven water via Woo-verzoeken.

Onrechtmatig

Uit een nieuw verweerschrift blijkt dat minister Wiersma vasthoudt aan haar werkwijze en zij handelt daarmee in strijd met een uitspraak van de Raad van State. De minister blijft een volgens de hoogste bestuursrechter onrechtmatig ingetrokken besluit in stand houden. Ook blijft zij eisen dat bij Woo-verzoeken over boerderijgegevens alle betrokken boeren individueel worden geïnformeerd en de mogelijkheid krijgen een zienswijze in te dienen.
Dit is een omslachtige en zinloze methode. De Raad van State oordeelde al dat deze nieuwe werkwijze onnodig is en benadrukte dat de standaardwerkwijze zorgvuldig is. Voorheen informeerde LVVN belanghebbenden via de Staatscourant, een beproefde en kostenefficiënte methode die al jaren gangbaar is op alle ministeries.

Zestig miljoen euro

Ambtenaren wezen Wiersma in februari al op de gevolgen: een extra jaarlijkse werklast van tien- tot meer dan honderdduizend mensuren, waarvan de kosten oplopen van vijftien tot zestig miljoen euro. Dit moet ergens vandaan komen, blijkt uit de correspondentie: “Gezien de krapte t.a.v. middelen en menskracht zal dit als gevolg hebben dat er minder capaciteit is voor het uitvoeren van LVVN beleid, waarbij (pijnlijke) herprioritering moet plaatsvinden in bijvoorbeeld de uitvoering van het GLB.”

Het GLB – Gemeenschappelijk Landbouwbeleid – is bedoeld voor inkomstensteun van boeren, agrarisch natuurbeheer, verduurzaming en plattelandsontwikkeling. Daarnaast zal ook toezichthouder NVWA extra kosten maken: er zijn drie tot vijf extra medewerkers nodig om de nieuwe aanpak te ondersteunen.

Vertraging

Sinds haar aantreden houdt minister Wiersma het vrijgeven van informatie over de veehouderij persoonlijk tegen met deze onrechtmatige werkwijze. Haar ambtenaren waarschuwden haar al: “De wet laat geen ruimte voor het weigeren van het openbaar maken van emissiegegevens. De zienswijzereactie kan dan ook, vanuit de Woo, niet leiden tot een ander besluit dan openbaarmaking van de emissiegegevens.”

Ondoordacht

Uit vrijgegeven chatberichten blijkt dat de minister binnen één weekend haar ingrijpende besluit nam om informatie niet langer vrij te geven. Ook blijkt dat Wiersma’s argument voor haar besluit – bezorgdheid over de veiligheid van boeren – niet gebaseerd was op feiten. Pas weken later doet ze navraag of de meldingen van intimidatie van veehouders serieus waren, zoals boerenbelangenorganisatie LTO beweerde. Het antwoord ontbreekt in de stukken en er is tot op heden geen bewijs van de beschuldigingen van LTO.

Oproep

Wakker Dier roept de Tweede Kamer op om in te grijpen. Molenaar: “De aanpak van minister Wiersma is ondemocratisch en verspilt miljoenen aan belastinggeld. Kamerleden kunnen de minister tot de orde roepen. Zij moeten opkomen voor de rechtsstaat en het recht op openbaarmaking van overheidsgegevens.”