Megagroei megastallen: 1 op 7 koeien leeft in megastal

Sinds 2021 zijn er in Nederland 146 megastallen met melkkoeien bijgekomen; een stijging van 28 procent. Door deze groei leeft inmiddels één op de zeven melkkoeien in een megastal, blijkt uit een analyse van Wageningen University & Research (WUR) in opdracht van Wakker Dier. “De melkveehouderij wordt steeds intensiever, met grotere bedrijven en steeds meer dieren die achter slot en grendel zitten,” zegt Collin Molenaar van Wakker Dier.
In Nederland vallen 660 melkveestallen in de categorie ‘megastal’: een locatie met meer dan 250 melkkoeien. Daarnaast becijferde de WUR voor het eerst het aantal stallen met meer dan 500 koeien. Zo worden op 55 locaties meer dan 500 koeien gemolken. Waarvan op vijf locaties zelfs meer dan 1.000 koeien. Molenaar: “Deze zijn zelfs voor megastalbegrippen gigantisch.”
Minder boeren, meer grote jongens
De afgelopen vier jaar verdwenen met name de kleinere stallen met minder dan 100 melkkoeien: 2.129 stuks. Een deel van deze stallen maakte plaats voor grotere, waardoor er netto 1.824 stallen verdwenen. Molenaar: “Dankzij een systeem dat schaalvergroting beloont, nemen de megastallen toe. Kleine boeren verliezen hun baan en worden overgenomen door een paar grote jongens.”
232 duizend koeien
Wageningen Universiteit telde ook het aantal melkkoeien dat leeft in een megastal. In 2021 waren dit 178 duizend koeien. Dit jaar zijn het er 232 duizend: een groei van ongeveer 54 duizend dieren. En dat terwijl uit de kleinere stallen (tot 100 dieren) juist 134 duizend dieren zijn verdwenen door stoppers en opschalers. In totaal kromp de melkveestapel sinds 2021 met 43 duizend melkkoeien.
Dieren vaker het hele jaar binnen
Als melkveebedrijven groter worden, is dat slecht nieuws voor de dieren: hoe meer melkkoeien een boer bezit, hoe kleiner de kans dat de koeien naar buiten mogen. Bij melkveehouders met 250 tot 500 koeien komt 52 procent van de dieren nooit buiten. Bij boeren die meer dan 500 koeien houden is dit zelfs 66 procent. Weidegang is belangrijk; meer weidegang betekent minder kreupelheid.
Definitie megastal
Er is sprake van een megastal als op één locatie meer dan 250 melkkoeien leven. Een megastal kan een verzameling zijn van meerdere stallen op één boerenerf. Er bestaan ook bedrijven die op verschillende adressen dieren houden. Op deze manier kan een melkveehouder weliswaar meer dan 250 melkkoeien melken, maar niet onder de noemer megastal vallen. De cijfers over weidegang zijn alleen beschikbaar op bedrijfs- en niet op stalniveau.